Ok

En poursuivant votre navigation sur ce site, vous acceptez l'utilisation de cookies. Ces derniers assurent le bon fonctionnement de nos services. En savoir plus.

22/06/2010

Douarnenez : ar maer a lâr e sonj/Le maire s'exprime

Reuz a zo e Douarnenez a ziar benn ar brezhoneg er skolioù, ar maer n'eus lâret e sonj hiriv b'an Télégramme.
La présence du breton à l'école (initiation) fait du bruit à Douarnenez en ce moment. Le maire s'est exprimé...

http://www.letelegramme.com/local/finistere-sud/ouest-cor...

Levr/livre : Lavaroù kozh a Vreizh Izel

lavarou420.jpgMaltouter a vicher, Léopold-François Sauvé (ganet e 1837) 'doa dastumet hag embannet (e 1878) "lavaroù" bet klevet getan e Breizh. Al lodenn gentañ (Furnez ar gêr) a zo bet embannet e miz Du 2009 get Emgleo Breiz, hag un eil a vo embannet a-benn nebeut (Furnez al labourer). Ur sonj vat eo rak al lavaroù-se a zo c'hoazh gwir hiriv an deiz. Setu da heul un nebeut lavaroù kozh lennet genin barzh al levr-se ha skrivet doare Emgleo Breiz:

"Didalvez eo ha koll amzer
Deski ar mad heb hen ober"

"Gwelloh eo beza kiger eged beza leue"

"Sellit ouz ho potou
Hag e welot toull ho loerou"

"N'eo ket red taol mein war-lerh kement ki a harz"

"N'eus ket pesk hep e zrein"

"Brud fall a ya beteg ar mor

Brud vad a jom e toull an nor"

"Ar wirionez a zo diêz da gleved
Dreist pep tra d'an hini n'he kar ket"

"Neb a zo laouen get bara seh
A gav beuri e pep leh"

"An hini a zebr stripou
A zebr kaoh a wechou"

"Ar madou braz, an enoriou
Euz a zent a ra diaoulou"

"Al laeron vihan a vez krouget
Hag ar re vraz ne vezont ket"

Un nebeut lavaroù a zo "macho" ur sort :
"Ar homzou a zo merhed
Hag ar skridou a zo gwazed"

"Ar ralla tra a ya en hent
A zo eur penn-moch heb rohal
Eur hi hep trotal
Diou vaouez hep kaozeal".

E galleg/En français : "Lavaroù koz a Vreiz-Izel" (Editions Emgleo Breiz).est le premier tome d'une réédition de proverbes et expressions en langue bretonne collectés par le douanier Léopold-François Sauvé, au XIXe siècle. Ils expriment une sagesse populaire qui reste pertinente aujourd'hui, si ce n'est les dictons un peu misogynes. Cette édition est uniquement en breton. L'édition d'origine, en 1878, était bilingue sous le titre "Proverbes et dictons de la Basse-Bretagne".

Lavaroù koz a Vreiz-Izel, 1-Furnez ar gêr, Léopold François sauvé, Emgleo Breiz, 9,9 €, 115 bajenn.

Christian Le Meut

 

 

21/06/2010

Gilles Servat : "L'Etat n'a pas fait pas grand chose pour les langues régionales"

Ar c'haner Gilles Servat n'eus reskontet da c'houlennoù kazetenn Sud-Ouest. Le chanteur Gilles Servat a répondu aux questions du journal Sud-Ouest...

http://www.sudouest.fr/2010/06/21/fete-de-la-musique-serv...

Penn ar Bed/Finistère : paeañ evit sevenadur Breizh? Payer pour la culture bretonne?

Al lodenn vrasan ag ar Vretoned a vehe a-du get ar brezhoneg hag evit ma vehe komzet brezhoneg c'hoazh en amzer da zonet, hervez enklaskoù pe sondadegoù a zo... Ya met pa vez goulennet gete paeañ evit ar yezh pe ar sevenadur, un afer all eo. Departamant Penn ar Bed en deus savet, un nebeut bleadoù 'zo, kentelioù "sevenadur Breizh" (yezh, istor...), evit ar skolioù kentañ derez dedennet get ar c'hinnig-se. Da gentañ e veze paeet razh an traoù get ar c'huzul veur met echu eo : an hanter a zle bout paeet get ar c'humunioù bremañ hag un nebeut anezhe n'int ket kountant evel Douarnenez ha Tregeneg, koste Pont-n'Abad...

La majorité des Bretons serait favorable à la langue bretonne, et à ce qu'elle continue à être parlée à l'avenir, d'après certaines enquêtes et certains sondages... Oui, mais quend il s'agit de mettre la main à la poche pour la langue et la culture, cela devient plus compliqué. Le département du Finistère a mis en place depuis plusieurs années des cours optionnels de culture bretonne (langue, histoire...), pour les écoles volontaires. Au début, c'était totalement pris en charge par le Conseil général mais, désormais, les communes doivent payer la moitié et certaines rechignent, voire refusent, comme Douarnenez ou Treguenec (du côté de Pont l'Abbé)...

http://www.ouest-france.fr/actu/actuLocale_-Conseil-munic...

20/06/2010

Galv an 23a viz Mezheven 1940/L'appel du 23 juin 1940

Petra zo tremenet an 23 a viz mezheven 1940, da lâred eo pemp deiz goude galv ar jeneral de Gaulle war Radio Londrez ? An deiz se oa bet troet e brezhoneg galv ar jeneral de Gaulle evit boud lâret ha skignet war Radio Londrez. Charles Guillois oa an den, ur Breton, an hini en doa troet ar galv ag ar galleg e brezhoneg. Ur bochad Bretoned oa e barzh ar “Forces françaises libres”. E penn kentañ, tost 50 % ag ar soudarded-se oa a Vreizh. En o mesk, Charles Guillois, met ivez tud ag Enez Eusa, da skouer, hag ur bochad marteloded all... An doere-se zo embannet e barzh niverenn 86 ar gelaouenn Ar Falz (embannet get Skol Vreizh). A bouez eo gouiet traou-se evit kompren n’o doa ket labouret razh ar Vretoned get an nazied ! Ul lodenn vras doa stourmet a enepte... Ul lodenn all gete, met all lodenn vrasan, moarvat, oa chomet e c'hortoz ha bevañ... Evel e Bro Frans, dre vras !

L'appel du 23 juin 1940 sur Radio Londres, vous connaissez ? Il s'agit de la traduction en langue bretonne de l'appel du général De Gaulle, traduit et dit par Charles Guillois, un Breton qui avait rallié De Gaulle (durant les premiers mois, près de 50% des effectifs de la France Libre étaient constitués de Bretons). C'est la revue Ar Falz (Ed. Skol Vreizh, n°86) qui a rappelé ce fait historique peu connu mais qui mérite de l'être. La collaboration de certains militants nationalistes bretons de l'époque ne doit pas faire oublier que l'on a parlé breton dans la Résistance et que la population bretonne a fait comme les autres : une minorité a résisté, une autre a collaboré, et la très grande majorité a survécu sans prendre partie. La langue bretonne en soi n'est pour rien dans l'utilisation qu'on en fait, de même que les diatribes antisémites de Céline sous l'occupation ne discréditent pas la langue française.

Christian Le Meut

Hag ivez/Et aussi : http://www.stervlan-mf.info/article-l-appel-du-18-juin-en...

Douarnenez : un vanifestadeg a zo bet

Setu da gentañ ul liamm get ur pennad embannet b'an Télégramme a ziar benn kentelioù brezhoneg ha sevenadur Breizh a vez roet d'ar vugale e meur a skol bublik 'zo e Penn ar Bed. Argant a vez roet get an departamant hag get ar c'humunioù evit-se, met kumun Douarnenez n'eus divizet chom a sav. Un doare da espern argant hag a sav trouz du-hont...
Petit lien avec un article du Télégramme à propos de de la décision prise par la municipalité de Douarnenez de ne plus financer des cours de langue et culture bretonne donnés dans certains écoles publiques. Ces cours sont co-financés par le département du Finistère et par les communes. Une façon d'économiser de l'argent qui fait du bruit...

http://www.letelegramme.com/local/finistere-sud/ouest-cor...

Ul liamm all davet ar pennad embannet goude ma oa bet tud e vanifestiñ ba' ti ker Douarnenez :
Et un autre lien vers un article paru après une manifestation dans la mairie de Douarnenez :

http://www.letelegramme.com/ig/generales/regions/finister...

Hag unan c'hoazh betek ur goulennadeg/Lien avec une pétition :

http://www.petitionenligne.fr/petition/pour-le-maintien-d...

18/06/2010

Ar pezh a lar Denise...

Komzet e vez brezhoneg bep merc'her d'enderv get tud a zo e Moelan sur Mer (Penn ar Bed). Dimerc'her paseet, Denise a oa daet da gomz gete :
Chaque mercredi après-midi, des bretonnants se retrouvent à Moëlan sur Mer (Finistère). Mercredi dernier, Denise est venue parler avec eux :

http://www.ouest-france.fr/actu/actuLocale_-Conversation-...

17/06/2010

Ai'ta : Ar brezhoneg ivez e tramgarr Brest : evel e Tolosa, pe e Nisa !

Kemenadenn a-berzh kevredigezh Ai'ta!/Communiqué de l'association Ai'ta !

Goulenn a reomp e vefe ar brezhoneg e touez ar yezhoù a vo klevet en tramgarr. Ya, da welet evel just, met ivez da glevet! Ur yezh vev a rank bezañ komzet ha klevet ! Goulenn a reomp e vefe skrivet mat en-dro an anvioù-lec’h lâret pa'z eo posupl « Coat tan » da skouer a rank bezañ skrivet « Koad tan ». Goulenn a reomp e vefe pep tra en div yezh e diabarzh an tramgarr, koulz hag en tiez arsav hag er c’hirri boutin Bibus. Ur goulenn reizh eo. P’emañ ur yezh en arvar e rank an dilennidi kas an traoù war-raok. Evit poblañs Brest hag hini Breizh dre vras eo ret diskouez ez eo par ar brezhoneg ouzh n’eus forzh peseurt yezh all er bed: echu eo gant ar simbol !

"Du breton dans le tramway brestois, comme l’ont fait Toulouse et Nice pour l’occitan!"
Nous voulons pouvoir lire et entendre le breton dans le tramway qui entrera en fonctionnement à la mi-2012. Nous demandons à ce que le breton fasse partie des langues utilisées pour les annonces dans le tramway et que la toponymie des noms de stations soit de qualité en breton, mais aussi en français (avec une écriture en breton moderne quand c’est possible). Nous demandons à ce que toute la signalétique interne et externe au tramway soit bilingue, les stations ainsi que le réseau Bibus. Quand une langue est en danger, nos élus doivent mettre en cohérence leurs déclarations d’intention (Charte “Ya d’Ar Brezhoneg”, signée récemment par la Communauté Urbaine) et leurs actes. Pour la population de la région brestoise et de Bretagne, il est important de montrer que le breton est une langue égale aux autres : finie la honte !

Petra eo Ai’ta ?
Ai’ta ‘zo ur strollad tud yaouank laouen, difeulz ha distag deus ar strolladoù politikel. Stourm a reomp evit broudañ implij ar yezh. Stourm hervez doare an disentidigezh keodedel. Awenet gant doareoù Greenpeace, Réseau sortir du Nucléaire pe reporters sans Frontières a fell deomp sikour ar brezhoneg da gavout e blas er vuhez foran gantr ar pal kaout ur statud ofisiel evit hor yezh.

Ai’ta ! C’est quoi ?
Ai’ta ! est un collectif de jeunes qui militent pour la promotion de la langue bretonne vivante, de manière non-violente, conviviale et rattaché à aucun parti. Nous appliquons les principes de la désobéissance civile inspirés de Greepeace, Réseau Sortir du Nucléaire ou Reporters sans Frontières. Nous voulons aider le breton à trouver sa place dans la vie publique et avec un objectif de statut officiel pour notre langue

http://www.lapetition.be/en-ligne/pour-un-tramway-bilingu...

16/06/2010

Indiens d'Amérique et du Limousin...

"Indiens d'Amérique et du Limousin" a zo titl, drol awalc'h, ur pennad embannet nevez zo war Taban, ur blog divyezhek, galleg-okitaneg. Diskouez a ra al liammoù a zo etre stad ar yezhoù komzet get an Ameridianed, ha stad hor yezhoù "rannvroel"...

"Indiens d'Amérique et du Limousin" est le titre surprenant d'un article paru sur le site Taban, un blog bilingue, occitan-français. Il montre les liens entre la situation des langues amérindiennes et celle de nos langues "régionales"...

http://taban.canalblog.com/

15/06/2010

Kelionenn : "Le jour où l'abeille disparaîtra"

Un destenn talvoudus zo bet embannet war lec'hienn ar gKelionenn a ziar benn al levr : "Le jour où l'abeille disparaîtra". Mad den hag an natur a vez lakaet en arvar get al labour douar boutin ("konventionnel" e larer e galleg flour), evel ma vez graet abaoe 50 vloaz zo. Ur bochad traoù fall a vez lakaet b'an douar, an dour hag an aer... Chañch an doare da labourat a zo mallus bras bremañ. Un film nevez deuet er maez a zispleg traoù evel se ivez : "Solutions locales pour un désordre globale". Interesus bras ivez.

Petite note pour conseiller la lecture (en breton) de la note du site Kelionenn sur le livre "Le jour où l'abeille disparaîtra". L'être humain et la nature sont mis en danger par les modes d'agriculture développés depuis une cinquantaine d'années. Il est grand temps de changer pour passer à une agriculture plus respectueuse de l'environnement. Un film très intéressant, sorti récemment, "Solutions locales pour un désordre global" va dans ce sens également.

http://kelionenn.blogs.letelegramme.com/archive/2010/06/0...

http://www.solutionslocales-lefilm.com/accueil

14/06/2010

Dihun : diaezamantoù 'zo

Ugent vloaz 'zo e oa bet savet kevredigezh Dihun da sevel hentennoù divyezhek (pe teryezhek), er skolioù privez. Desket 'vez brezhoneg get  muioc'h evit 4.000 krouadur ar bloaz mañ, met diaezamantoù 'zo abaoe un nebeut bleadeù.
L'association Dihun a été créée il y a vingt ans pour créer des antennes bilingues (voire trilingues) dans les écoles privées. Plus de 4.000 enfants y apprennent le breton cette année, mais des difficultés sont apparues ces dernières années.

http://www.ouest-france.fr/region/bretagne_detail_-Les-ec...

Libération : "Pinvidik eo va c'hemener"

libé024.jpgBrezhoneg war pajenn gentañ Libération ! N'eo ket hiriv (ne ouian ket ar pezh a zo bet embannet geti hiriv), met war pajenn gentañ an niverenn embannet d'ar yaoù 8 a viz Eost 1985. Hag estroc'h evit ar brezhoneg a oa : elzasianeg, okitaneg, euskareg, korseg, armenianeg ha flamandeg... Ar C'hapes brezhoneg a oa bet savet a-nevez get ar gouarnamant (Fabius ha Lang; Mitterrand a oa prezidant). Ha Libé da lakaat ur frasenn troet e meur a yezh: "Pinvidik eo va c'hemener", "My tailor is rich"...
M'eus ket gellet skanniñ ar bajenn a-bezh.

Du breton sur la première page de Libération ! Pas aujourd'hui (je ne connais pas leur "une" du jour), mais sur la "une" du numéro édité le jeudi 8 août 1985 ! Et il n'y avait pas que du breton : de l'alsacien, de l'occitan, du basque, du corse, de l'arménien et du flamand... Un Capes de breton venait d'être créé par le gouvernement (Fabius-Lang, Mitterrand étant président), et Libé avait traduit en plusieurs langues une même phrase : "Pinvidik eo va c'hemener", "Mon tailleur est riche", "My tailor is rich". Je n'ai pas pu scanner la page entière.