29/08/2008
BD : Le marquis d'Anaon, tome V
Le cinquième tome des aventures du marquis d'Anaon vient de paraître : "La chambre de Kheops". Ce marquis n'en est pas vraiment un, il s'apelle Jean-Baptiste Poulain et c'est plutôt un bourgeois pauvre, lettré. Ce surnom lui a été donné après sa première aventure, en Bretagne, dans l'île de Brac (an "Anaon", ce sont les âmes des trépassés, dans la langue bretonne...). Il y avait été embauché comme précepteur du fils du seigneur des lieux, un fou furieux qui, sous prétexte de recherche philosophique, manipulait les êtres humains. L'histoire vira rapidement au drame car Jean-Baptiste Poulain, en homme du XVIIIe siècle, ne se contente pas des légendes et des rumeurs : il cherche à savoir la vérité et la trouve souvent, mais au péril de sa vie.
Homme de raison, de science, esprit critique, proche du peuple, ce personnage fréquente aussi la cour du roi. Justement, il est à Paris quand il apprend qu'un riche défunt vient de lui léguer une partie de sa fortune. Pour comprendre le pourquoi de ce prodigieux cadeau, qui était cet homme et les circonstances de sa mort ("mangé par trois crocodiles" en Egypte), notre curieux s'y rend. La-bas, il rencontre la communauté française du Caire, un groupe de trafiquants emperruqués qui le surveille de près; il rencontre aussi une superbe esclave noire, Diénéba.
Comme dans toutes ses aventures, l'intrépide Jean-Baptiste Poulain n'est pas loin d'être trucidé, mais il a de la chance. Têtu, il bouscule les apparences et l'ordre établi, sans faire de discours; c'est naturel chez lui. Cette cinquième histoire n'est pas forcément la plus aboutie (notamment par rapport au rôle qu'y joue la pyramide de Khéops), mais le suspense est mené jusqu'au bout, le dessin superbe, les personnages bien campés : que du plaisir.
Christian Le Meut
Le marquis d'Anaon, tome V, La Chambre de Kheops, scénario de Fabien Vehlmann, dessin de Matthieu Bonhomme. ed. Dargaud, 2008.
09:25 Publié dans Levrioù/Livres/BT/BD | Lien permanent | Commentaires (0) | Tags : BD
28/08/2008
BT : Le marquis d'Anaon, pempved lodenn
Pempved lodenn avanturioù Markiz an Anaon a zo daet er maez ar miz-mañ : "La chambre de Khéops". E gwirionez ar "markiz"-se n'eo ket ur markiz da vat, ur bourc'hiz paour ha desket eo, anvet Jean-Baptiste Poulain; moranvet (lesanvet) a oa bet mod-se get tud enezenn Brac, e Breizh, goude e avantur kentañ. Gobret e oa bet get denjentil an enezenn, ur baron, evit bout kelenner e vab, met an denjentil a oa kriz ha foll penn da benn. War digarez ober enklaskoù a ziar mab den : plas an natur ha plas an deskadurezh, an den-se n'doa lazhet ha toull bac'het bugale ! Hag, evel rezon, Jean-Baptiste Poulain n'doa klasket ar wirionez.
Jean-Baptiste Poulain a zo un den ag an triwec'hved kantved, un den a skiant, a rezon, ur fri furch a glask kompren an dud hag an natur. Chomet eo tost d'ar bopl daoust dezhan bout gwellet a wezhoù koste lez ar roue. Ha justawalc'h, e Pariz emañ pand eo roet dezhan ur sapre sammad argant get un den marv en Ejipt, ha dianavet getan ! Piv a oa an den-se ? Penaos emañ marv (debret get "tri krokodil") ? Kurius evel boaz, J-B. Poulain a ya betek an Ejipt, war roudoù ar wirionez.
Du-hont, en em gavout a ra get Fransizion ar vro, trafikourion perrukenet anezhe, ha get ur sklavourez du, kaer spontus, Diénéba. Evel kustum, Markiz an anaon a vo tost bout lazhet, met n'eo ket. Ar chans a zo getan, evel boaz. Ha fin an istor-se a zigor unan all...
N'eo ket an albom-se an hini gwellañ ar rummad, a gav din, met ar skeudennoù a zo brav, an tudennoù treset a-feson, bec'h a zo barzh an istor hag ar "suspense" a ya betek ar bajenn diwezhañ : bourrapl eo.
Christian Le Meut
Le marquis d'Anaon, lodenn V, Vehlmann/Bonhomme, embannadurioù Dargaud, 2008.
00:10 Publié dans Levrioù/Livres/BT/BD | Lien permanent | Commentaires (0) | Tags : BD
27/08/2008
Quimperlé/Kemperle : kentelioù brezhoneg
"Cette année, trois associations proposeront tout au long de l'année des cours de breton à Quimperlé (quatre cours) et à Moëlan (cours de débutants), et du kan ha diskan à Saint Thurien.
Les cinq professeurs proposent des méthodes et des niveaux différents, ce qui permettra à toute personne intéressée, débutante ou confirmée un pannel d'activités telles que :
cours de débutants le lundi à 18h30 à partir du lundi 17 septembre à l'école Diwan de Quimperlé
cours de débutants le mardi à 19h00 à partir du mardi 11 septembre à l'Ellipse, Moëlan
cours niveau 2 le mercredi 19 à 17h00 (2e année Ni a gomz brezhoneg), école Diwan
cours niveau 3 (lecture, traductions du Télégramme en breton...) le mardi à 18h00 à école Diwan
théâtre et sketches en breton le mercredi 19 à 18h30, école Diwan
le vendredi à 20h30, une fois sur deux : atelier kan ha diskan à la salle des fêtes de St-Thurien
le dernier samedi du mois à 17h00, d'octobre à mai : kafe pemp eur (café pain beurre) pour échanger en breton autour d'un café. À l'école Diwan.
Réunion d'information à Moëlan le samedi 2 septembre à 19h00 à l'Ellipse. Tél : 02 98 71 11 68
Réunion d'information à Quimperlé le samedi 15 septembre à 17h00 à l'école Diwan de Quimperlé.
Tél. 02 98 71 74 94 - kuzul.skoazell@freesbee.fr
Pour le kan ha diskan : 02 98 59 45 75
19:26 Publié dans Breizh/Bretagne, Brezhoneg/Langue bretonne | Lien permanent | Commentaires (0) | Tags : Quimperlé, Bretagne
26/08/2008
Livre : Morvan Lebesque, le masque et la plume d'un intellectuel en quête de Bretagne


18:10 Publié dans Breizh/Bretagne, Istor/Histoire, Kazetennerezh/journalisme, Levrioù/Livres/BT/BD | Lien permanent | Commentaires (4) | Tags : Morvan Lebesque, biographie, Bretagne
Levr : Morvan Lebesque
Me zo me evel pasapl a dud, pasapl a Vretoned marteze : lennet m'boa "Comment peut-on être breton ? essai sur la démocratie française", pell zo hag al levr-se oa bet talvoudus awalc'h evidon-me. "Awalc'h" peogwir em boa lennet levrioù all war an tem se met, e lenn Morvan Lebesque, m'boa desket traoù a zivout istor Breizh. Ha sonjoù ar skrivagner a-fed stad Bro-C'Hall, kreizennet spontus, an demokratelezh, ha c'hoazh, hag a oa interesus. Kavet em boa hir awalc'h al levr-se memestra.
Ne ouien ket kalz a dra a zivout ar skrivagner nemet en dra-se : kazetenner a oa bet barzh Le Canard enchaîné, ar pezh a oa talvoudus peogwir e lennen bep sizhun ar gelaouenn-se. Lebesque oa marv met me vourre (hag e vourran c'hoazh), taol spered an houad-se, flemmus ha fentus. Estroc'h evit an dra-se, Morvan Lebesque a oa dianavet din.
A drugarez d'al labour graet get ar c'hazetenner Erwan Chartier, ni ouia bremañ kalz muioc'h war gont Lebesque. Ganet e eo e 1911 e Naoned. Tost eo bet d'ur strollad politikel, ar Parti autonomiste breton (Pab), e fin ar bleadeù 1920. Mestr skol e Liger atlantel Lebesque oa bet lakaet er maez ag ar velestradurezh a gaos d'e sonjoù politikel. Kuitaat a ra ar Pab e 1931 evit mont barzh ar Parti nationaliste intégral de Bretagne, ur strolladig a-zehoù pellañ, get sonjoù a-enep d'ar Juifed ! Lebesque ne chom ket kalz barzh ar strollad-se : mont a ra da Bariz evit labourat, evel kazetenner. Met n'eo ket aes da gomans, Lebesque a zo ur c'hazetenner paour.
"L'heure bretonne", "Je suis partout"...
Lebesque a skriv, e pad ar brezel, evit kazetennoù aotret get an Nazied evel "L'Heure bretonne", pe "Je suis partout". Ne gemer ket perzh barzh ar Resistans, war e seblant ! Met n'en d'eus ket skrivet traoù kriz awalc'h evit bout barnet goude ar brezel. E 1944, Lebesque a ra anaoudegezh get Albert Camus hag an daou-se a za vout mignonned bras.
War lerc'h, Lebesque a skriv levrioù istor hag ur romant. Gobret eo get ar C'hanard Enchaîné e 1952 ha, tamm ha tamm, e vrud a ya war greskiñ. Ur stil, un doare da skrivañ a zo getan, flemmus, tagus get mennozhioù brokus. Lebesque zo daet da vout un den-garour; dre levezon Camus, moarvat. Met e zarempredoù get kazetennerion all ar C'Hanard n'int ket aes, ha Lebesque a gas e pennadoù dre lizher; ne chom ket da labourat barzh burevioù ar gelaouenn !
Pell a Vreizh e pad pell amzer
Lebesque zo chomet pell awalc'h a Vreizh, betek ar bleadeù 1960. Kroget en deus da skrivañ evit Pobl Vreizh, kazetenn ur strollad politikel a gleiz, nevez savet, an UDB. Tost-tre eo bet d'an emsav e miz Mae 1968. "Comment peut-on être Breton ?" zo bet embannet e 1970, un nebeut mizioù araok e varv : un taol kalon en deus bet ec'h ober ur reportaj er Brazil, d'an oad a 59 vloaz.
Sonjoù Lebesque o deus chanchet e-pad e vuhez, anat eo; ha mod-se emañ evit kalz tud. Goude bout lennet istor e vuhez, mechal memestra ma oa Lebesque un den gwirion e-sonjoù penn da benn ? Daoust da-se, e levr "Comment peut-on être breton ?" a chom talvoudus ha kentelius.
Christian Le Meut
- Morvan Lebesque, le masque et la plume d'un intellectuel en quête de Bretagne, skrivet get Erwan Chartier raskrid : Bernard Thomas. Embannadurioù Coop Breizh, 2007. 220 p. 15 €.
- Comment peut-on être Breton ? Essai sur la démocratie française, Ed. du Seuil (Points actuels).
10:34 Publié dans Breizh/Bretagne, Istor/Histoire, Kazetennerezh/journalisme, Levrioù/Livres/BT/BD | Lien permanent | Commentaires (0) | Tags : Lebesque, Bretagne
25/08/2008
Lecture : René Char, "Le nu perdu"
La citation du jour :
"Donne toujours plus que tu ne peux reprendre. Et oublie. Telle est la voie sacrée"
René Char, Le nu perdu, p.53.
10:00 | Lien permanent | Commentaires (0) | Tags : Char