Ok

En poursuivant votre navigation sur ce site, vous acceptez l'utilisation de cookies. Ces derniers assurent le bon fonctionnement de nos services. En savoir plus.

04/03/2011

Ai'ta. Marque "Bretagne" : et la langue bretonne ?

Communiqué de l'association ai’ta.
"Le 27 janvier dernier, Jean-Yves Le Drian lançait en grandes pompes sa toute nouvelle marque « Bretagne », destinée à représenter et promouvoir la région dont il est président. Quoi que l’on puisse penser concernant l’opportunité d’une telle opération, l’esthétique du logo ou encore les sommes dépensées dans ce but, il y a une chose que l’on ne peut tout simplement pas accepter : la langue bretonne n’a strictement aucune place, ni dans le logo, ni même au niveau du site destiné à en faire la promotion. Comme le chante Alan Stivell, « Hep brezhoneg, arabat komz diwar-benn Breizh ! » (Sans langue bretonne, on ne peut parler de la Bretagne).

Pour nous, cette omission délibérée est purement scandaleuse. C’est pourquoi nous invitons les Bretons, particuliers, associations, partis… à suivre l’exemple d’Ai’ta ! en écrivant leur mécontentement au président du conseil régional. Aujourd’hui plus que jamais, lorsque l’on parle de la Bretagne, lorsque de l’argent public est dépensé en Bretagne, la langue bretonne doit systématiquement être prise en compte.
Soyons des centaines à le rappeler à Jean-Yves Le Drian !

Pour cela, écrire à : presidence@region-bretagne.fr
ou encore :
M. Jean-Yves Le Drian Conseil Régional de Bretagne 283, avenue du général Patton 35 711 ROAZHON / RENNES"

25/02/2011

Ai'ta. Arouez "Bretagne" : hag ar brezhoneg ?

Kemenadenn a-bezh strollad Ai'ta.

"D’ar 27 a viz Genver diwezhañ e oa bet lañset war an ton bras arouez nevez « Bretagne » gant Jean-Yves Le Drian. Ne vern ar pezh a c’haller soñjal diwar-benn talvoudegezh ur merk evit Breizh, diwar-benn braventez al logo-se peotramant an arc’hant bras ’zo bet postet ennañ… Un dra a zo sur ha ne c’hallomp ket degemer anezhañ : an arouez-se koulz hag al lec’hienn internet savet d’e vrudañ a zo divrezhonek penn-da-benn ! Deomp-ni eo splann an traoù : evel ma gane Alan Stivell, « Hep brezhoneg, arabat komz diwar-benn Breizh!.
Setu petra ’zo kaoz e kinnigomp d’an holl dud, kevredigezhioù, strolladoù skrivañ evel en deus graet Ai’ta ! evit sevel groñs a-enep an doareoù-mañ… Hiziv an deiz, pa vez anv deus Breizh, pa vez dispignet arc’hant foran e Breizh, e rank hor yezh kaout he flas !

Bezomp kantadoù o skrivañ da Jean-Yves Le Drian ’ta : presidence@region-bretagne.fr
pe c’hoazh
Ao. Jean-Yves Le Drian Kuzul Rannvro Breizh 283, bali Jeneral Patton 35 711 ROAZHON"

Kemper/Quimper : ur gont etre/Un bilan mitigé

Ar re a labour evit ar brezhoneg e Kemper n'int ket kountant penn da benn ag ar pezh e vez graet get ar gumun evit ar brezhoneg...
Les associations qui travaillent pour la langue bretonne à Quimper ne sont pas très satisfaites du bilan municipal en matière de langue bretonne...

http://www.ouest-france.fr/actu/actuLocale_-Breton-bilan-...

http://quimper.letelegramme.com/local/finistere-sud/quimp...

20/02/2011

Bro Okitania : evel ki ha kazh

En Okitania skolioù dre "soubidigezh" a zo bet savet (evel Diwan e Breizh), e lec'h ma vez desket okitaneg get ar vugale. Calandretas a vez graet anezhe. Ur gevredigezh talvoudus all a zo, ha kozhoc'h : an Institut d'études occitanes. Peseurt darempredoù a vez etreze ? Hag e labouront asambles ? Pas kement-se. Evel ki ha kazh emaint kentoc'h, hervez ar pezh a zispleg Jean-Paul Cavaillé war e vlog Taban. Dishenvel awalc'h eo an traoù e Breizh, met lenn ar pennad-se a ro danvez da sonjal, memestra.

En Occitanie des écoles par "immersion" ont été créées, comme Diwan en Bretagne, où les enfants apprennent l'occitan. Ce sont les Calandretes. Une autre association importante, et plus ancienne, l'Institut d'études occitanes. Travaillent-elles ensemble ? Pas tellement. Elles se regarderaient même plutôt en chiens de faïence ("evel ki ha kazh" comme chien et chat), d'après ce qu'indique Jean-Paul Cavaillé sur son blog, Taban. Si la situation est différente en Bretagne, la lecture de cet article peut nourrir réflexion, cependant...

http://taban.canalblog.com/

18/02/2011

Gwengamp : deskiñ brezhoneg ha monet da Vro Gembre...

Nebeutoc'h nebeut a "opsionoù" a vez e Breizh, da lâret eo skolajoù e lec'h ma c'hell ar vugale krogiñ get ar brezhoneg. Ur bochad a zo bet serret get ar veleztradurezh, ne vez ket graet bruderezh evite, ha daw eo d'ar gelennerion bout sonjoù dreistordinal evit gober brud ha desachiñ tud yaouank evit ma vo trawalc'h a dud, evel ar pezh a zo displeget amañ...
Les options langue bretonne au collège sont de moins en moins nombreuses, c'est-à-dire des collègues où les jeunes peuvent commencer le breton en sixième. Beaucoup ont été fermées par l'administration, aucune pub ne leur est faite et il faut aux enseignants avoir des idées originales pour attirer les jeunes et avoir sufffisament de monde, ce que montre cet article de Ouest-France :

http://www.ouest-france.fr/ofdernmin_-Guingamp-22-.-Pour-...

07/02/2011

Glottopol : "Pourquoi les bretonnants ont-ils arrêté de parler leur langue maternelle à leurs enfants... ?"

Perak o doa ar vrezhonegerion chomet a sav da gomz o yezh vamm get o fugale ar lerc'h an eil brezel bed ? Setu titl ur pennad skrivet e galleg b'ar gelaouenn Glottopol, embannet war internet get skol veur Rouen ha kinniget war e vlog get Fañch Broudic. 
Pourquoi les bretonnants ont-ils arrêté de parler leur langue maternelle à leurs enfants après la seconde guerre mondiale ? C'est le titre d'un article paru dans la revue Glottopol, éditée sur internet par l'Université de Rouen, et signalé par Fañch Broudic sur son blog.

http://www.univ-rouen.fr/dyalang/glottopol/numero_16.html

http://languebretonne.canalblog.com/

31/01/2011

Ar prizioù 2011 a zo bet roet/Les prizioù 2011 ont été décernés

Prizioù Frans 3 Breizh/Frans bleu Breizh Izel evit an traoù "gwellan" bet graet e 2010 (abadennoù, levrioù, pladennoù...), a zo bet roet disadorn paseet. 
Les "prizioù" (prix) décernés par France 3 Bretagne et France Bleu Breizh Izel pour les meilleurs productions en langue bretonne 2010 (émissions, livres, disques...), ont été décernés samedi. 

http://jt.france3.fr/regions/popup.php?id=e44g_redanamzer...

http://www.letelegramme.com/ig/generales/regions/finister...

06/01/2011

Sur les traces de l'histoire de Bretagne... et de France

Hl'union088.jpg

C'est ma première promenade de 2011 que je vais vous conter maintenant. Dimanche 2 janvier, j'étais chez des amis, à Liffré. L'amie chez qui je loge me propose d'aller nous promener de bon matin (10h30) non loin de là à Saint-Aubin du Cormier, lieu de la célèbre bataille entre l'armée du duc de Bretagne et celle du roi de France, le 28 juillet 1488. Pas une échauffourée, non : entre 6.500 et 9.500 soldats sont morts sur ce site, selon les sources (1), et la plupart (5.000.6.000 ?), de l'armée bretonne qui s'est pris, ce jour-là, une grosse raclée. Comme nous avions passé les jours précédents à bien manger et à boire un peu plus que d'habitude, Réveillon oblige, nous avions bien besoin d'aller marcher, et la proposition a été retenue.

Nous voilà à trois, mon amie, son compagnon, et moi, sur les traces de l'histoire de Bretagne et de France. Direction Saint-Aubin du Cormier, que nous laissons de côté... Pour échouer entre un camp militaire et des haras ! Pas la moindre traces du site historique. Pourtant, les panneaux ne manquent pas, de toutes sortes, indicateurs, publicitaires, etc, mais non, rien.

Mon amie appelle une de ses amies pour avoir plus de précisions et nous comprenons que nous avons tourné à gauche trop tôt, 100 mètres avant le site. Mais là, bis repetita. Nous apercevons bien, de la route, un monument, mais pas plus de panneaux ni d'indication d'un parking... Décidément, il y a des batailles moins importantes qui sont mieux commémorées. Sur le site lui même, un monument de pierres, avec un croix, et des plaques à la mémoire des soldats morts à cet endroit. Mais pas d'explications historiques, pas de panneau, de musée... Le monument a été construit à l'initiative de l'association Koun Breizh, Le souvenir breton, en 1488 (2). Vingt mètres plus bas, un panneau d'information sur le GR qui passe par là signale qu'un deuxième monument existe, un peu plus loin, dans un lieu privé mais accessible. Nous le cherchons, mais vainement. Certains chemins sont bloqués, fermés à la circulation piétonne, et dans des réserves de chasse. D'ailleurs nous entendons des tirs. Nous ne trouvons pas ce deuxième monument.

C'est étonnant quand même. Nous voilà face à une grande victoire de l'armée française. Une étape cruciale dans la construction de la royauté (et de l'Etat français), qui aboutit au « rattachement » de la Bretagne à la France, et la France ne commémore rien, ici. Gergovie, Poitiers, Bouvines, Marignan, Austerlitz, la bataille de la Marne... Elle est longue la liste des batailles (et pas que des victoires d'ailleurs) qui font partie de la conscience collective; qui ont fait l'objet de moultes émissions, publications, recherches, cours... Et Saint-Aubin du Cormier ?

Il est vrai que le roman national français raconte une autre histoire, celle d'un mariage. La duchesse de Bretagne s'est mariée au roi de France, et c'est ainsi que le « rattachement » a eu lieu. Pourquoi donc commémorer une bataille et nuire à cette belle romance ? Rappeler qu'ici au moins 25.000 soldats étaient engagés : 25.000 ! Ce n'était pas une embuscade mais une vraie bataille entre Etats, même si l'un était un duché, et l'autre un royaume.

Hanne089.jpgEt combien de personnes sont mortes pour ce « rattachement » idyllique. 6.500 à Saint-Aubin du Cormier, et combien ailleurs : la guerre a duré de 1487 à 1491 ? Je n'ai jamais vu d'estimations là dessus. Etonnant non ? Car même après cette défaite, et la mort de son père François II (septembre 1488), Anne de Bretagne ne s'est pas résignée. Elle a épousé, par procuration, le duc d'Autriche et chercher des alliés pour continuer la guerre. Ce n'est que définitivement vaincue, qu'elle a capitulé et accepté les épousailles avec Charles VIII. Beau roman, belle passion amoureuse !

L'Etat français, le royaume puis la République, s'est, ainsi, largement construit par la guerre, par des conquêtes militaires : le comté de Toulouse, la Corse, la Franche Comté, la Bretagne... Puis ensuite la colonisation. Mais ce passé là, en 2011, 523 ans plus tard, la République française ne peut toujours pas l'assumer ? Le regarder en face ? Et la région Bretagne non plus ? Pour la guerre et les crimes commis alors, il y a prescription. Mais le refus de voir le passé en face, lui, a des conséquences pour le présent, notamment dans la négation et l'oubli de pans entiers de notre histoire qui nous constituent pourtant; dans la négation de cultures et langues différentes; dans le maintien d'un modèle qui confond égalité et uniformité; dans un centralisme qui étouffe les régions et leur créativité à dessein.

« L'enfer est privation d'histoire » écrivait Morvan Lebesque. Mais la privation d'histoire est aussi privation d'avenir.

Christian Le Meut

(1) Selon Georges Minois 26.000 soldats prirent part à la bataille et entre 5.000 et 6.000 furent tués dans les rangs de l'armée bretonne et quelques centaines dans l'armée du roi de France. Dominique Le Page et Michel Nassiet donnent les mêmes chiffres dans « L'Union de la Bretagne à la France », Skol Vreizh, 2003 (et 1.500 morts dans l'armée française). Des données un peu différentes sont fournies par Wikipedia, qui indique plutôt 9.500 morts. http://fr.wikipedia.org/wiki/Bataille_de_Saint-Aubin-du-C...

Plusieurs associations travaillent pour que le site soit mieux mis en valeur :

http://kounbreizh.free.fr/

http://aubin35.free.fr/site3/istor.htm

War roudoù istor Breizh ha Bro Frañs...

Hl'union088.jpgMa bourmenadenn kentañ e 2011 : setu ar pezh eh on da gontan deoc'h hiriv. Koste Liverieg (Liffré) e oan, ba' ti mignoned. D'ar sul vintin 2 a viz Genver, ma mignonez 'doa kinniget deomp mont betek St Albin an Hiliber (Saint Aubin du Cormier), e lec'h ma oa bet an emgann etre arme roue Bro Frans ha kani duk Breizh, 28 a viz Gouere 1488. Etre 6.500 ha 9.500 den a oa marvet du-hont hervez an istorourion (1). Bretoned evit al lodenn vrasan (5.000/6.000), hag ivez tud a Europa a-bezh.

Kontant a oan, ha setu ni partiet : ma mignoned ha me. Goude bout debret hag evet pasapl awalc'h d'ar gwener, da noz Kalanna, ha d'ar sadorn ivez, d'ober hor boa a vont er maez hag a gerzhit... Ha setu ni partiet, war roudoù Istor Breizh... Met roud ebet, pannel ebet war an hent. Kroazhentoù hent a-bep sort, pannelloù a-bep sort, met roud ebet ag al lec'h emgann. Ha setu ni kollet etre marchosi bras d'un tu, hag ur c'hamp dalc'het get arme Bro C'hall d'un tu all... Ma mignonez 'doa pellgomzet d'ur vignonez dezhi evit gouiet e-men a oa al lec'h resis. Troet hor boa a gleiz kant metr araok...

Hag ur wezh erruet, pannelloù a oa, ya, met bihan c'hoazh. Hag e-men lakaat an oto ? Souezhus, al lec'h. Ur monumant a zo bet savet tost d'an hent, e 1988, hervez ar pezh a zo skrivet warnan, get ar gevredigezh Koun Breizh. Plakennoù a zo staget warnan e koun ar re marvet e-pad an emgann. Un nebeut bokedoù. Met, c'hoazh, pannel ebet, displegadenn ebet, mirdi ebet...

Hervez ur pannelig lakaet evit an dud a bourmen (ur GR a dremen dre mañ), un eil monumant a zo, un tamm pelloc'h, barzh ul lec'h privez. Heuliet hon eus ur vinojenn evit mont da welet met ar vinojenn a oa serret da vat. Tennoù a veze klevet : ul lec'h gouarnet evit ar jiboesourion a oa ha n'omp ket aet pelloc'h.

Ken nebeut a draoù evit un emgann ken pouezus evit istor Breizh hag istor Bro C'hall... Met un emgann kuzhet, abaoe pell. Ne vez ket desket istor Breizh get ar vugale a Vreizh. Ha, sanset, Breizh a zo bet staget da Vro C'hall dre un eured. Eured Anna Vreizh get Charlez VIII... Ma vehe bet trec'het arme Bro Frans get arme Breizh, hag e vehe Anna aet da eurediñ get Charlez ?

Daoust d'he arme bet trec'het, ha goude marv he zad (gwengolo 1488), Anna a oa deuet da vout dukez. Ha setu hi dimezeet get duk an Aotrich. Tri blead brezel a oa bet c'hoazh, betek 1491. Ur wezh trec'het da vat, Anna Vreizh n'hele ket mui gober netra all nemet dimeziiñ get Charlez.

Hanne089.jpgYa, emgann St Albin a zo un darvoud talvoudus evit istor Breizh, ha Frañs ivez. Un trec'h bras e oa bet evit roue Frañs, met chomet kuzhet, pas evel Gergovie, Poitiers, Bouvines, Marignan, Austerlitz, La Marne, ha c'hoazh... Diskouezh, dija, pegement a soudarded a oa e stourm an deiz-se (tro dro 25.000), a ziskouezh penaos a oa an emgann-se unan etre daou stad (daoust da unan bout un dukelezh, ha d'an egile bout ur rouantelezh).
Ha ped a dud a oa bet lazhet, d'an daou du, etre 1487 ha 1491, evit ma vehe « dimezeet », « ratachet » evel ma vez lâret, Breizh da Vro Frañs ? M'eus ket biskoazh lennet sifroù a ziar an dra-se.

Lakaat an dra-se b'ar programmoù ar skolioù a ziskouehe penaos a oa bet savet Stad Bro Frans : dre ar brezel hag ar feulster e keñver Breizh met evit e keñver kalz rannvroioù all (Okitania, Corsika, Franche Comté...). Pell omp ag ar « romant broadel » kelennet barzh skolioù Bro Frans. Met n'hellomp ket c'hoazh, e 2011, sellet doc'h hon istor evel m'emañ ?

Christian Le Meut

(1) Hervez Georges Minois 26.000 soudard o doa kemeret perzh, etre 5.000 ha 6.000 a oa bet lazhet ba arme Breizh, hag un nebeut ba' arme Bro Frans. Dominique Le Page ha Michel Nassiet a ro ar memes sifroù barzh « L'Union de la Bretagne à la France », Skol Vreizh, 2003, ha 1.500 den lazhet koste arme Bro Frans. Traoù un nebeut dishenvel ba'Wikipedia, kentoc'h 9.500 den marv : http://fr.wikipedia.org/wiki/Bataille_de_Saint-Aubin-du-C...

Kevredigezhioù 'zo a labour evit ma vehe diskouezhet ha displeget gwelloc'h an traoù e Sant Albin : http://aubin35.free.fr/site3/istor.htm

http://kounbreizh.free.fr/

04/01/2011

Istor Breizh/Bro C'Hall dre Wikileaks : histoire de Bretagne et de France via Wikileaks

Istor Breizh ha Bro C'Hall displeget get Michel Rocard da gannad Stadoù Unanet e Pariz, e 2005...
L'histoire de la Bretagne et de la France expliquée par Michel Rocard à l'ambassadeur des Etats-Unis en France, en 2005...

"2. (C) Rocard, like former president Valery Giscard d'Estaing (reftel), believes that French history provides the keys for understanding French politics and France's policies. Rocard's point of departure is France's emergence as a nation-state. The history of other European nation-states is that of linguistic communities serving their trade needs. France created itself by destroying five cultures -- Breton, Occitan, Alsatian, Corsican, and Flemish. "We are the only European nation which is the military creation of a non-homogeneous State. This makes France difficult to govern to this day. This explains our difficulty in reforming, our slowness," he said."

http://lapolitiqueduchacal.over-blog.com/ext/http://wikil...

04/11/2010

Marv eo Charlez ar Gall/Décès de Charlez ar Gall

Charlez ar Gall, an den kentañ en doa kinniget abadennoù tele e brezhoneg, a zo marv hiriv. Charlez ar Gall, premier présentateur d'émissions de télé en langue bretonne, est décédé aujourd'hui.

http://languebretonne.canalblog.com/

13/10/2010

Istorioù Breizh/l'histoire de Bretagne en breton et à la télé

Ar rummad abadennoù Istor Breizh, savet get Frans 3, a zo kroget da vout skignet disul paseet. M'eus ket gwellet an abadenn gentañ c'hoazh, met setu sonjoù ha goulennoù Frank Bodenes ha Fañch, war o blogoù.
Une séries d'émissions consacrée à l'histoire de la Bretagne, et en breton, par France 3, a commencé d'être diffusée dimancher dernier. Je n'ai pas vu cette première émission, mais voici les opinions et questions de Fañch Broudic et Frank Bodenes sur leurs blogs :

http://envazao.over-blog.com/article-istoriou-breizh-autr...

http://languebretonne.canalblog.com/

Setu al liamm get an abadenn gentañ a ziar benn an tad Gerard, labourer douar ha kannad da vare an Dispac'h/Voici le lien avec la première émission à propos du Père Gérard, cultivateur député sous la Révolution :

http://ouest.france3.fr/info/red-an-amzer-65143102.html?o...